EN LEZZETLİ KUTUPLAŞMA

B

azı yiyecekler çoğu insan tarafından “lezzetli” olarak tanımlanırken, bazıları o kadar şanslı değildir ve lezzetleri hep tartışma konusu olur. Kimisinin çok lezzetli bulduğu ve yemeye doyamadığı bir yiyecek, diğerleri tarafından lezzetten yoksun bulunabilir. Farklı tat, doku ve görünüşlerin insanlarda bıraktığı izlenim bu ayrımı daha da artırır. Şimdi hep birlikte, bu tartışmalı yiyeceklerin birkaçına ve neden bizi böylesine kutuplaştırdıklarına yakından bakalım. Alanında en uzman isimlerden biri olan Yale Üniversitesi Profesörü Dr. Linda Bartoshuk’un görüşleriyle başlayalım. Bartoshuk genetik farklılıkların tat algılarını etkilediğini söylüyor. “Bazı insanlar belirli tatları daha hassas algılamalarını sağlayan tat tomurcuklarına sahiptir; bazı insanlarda ise hem tat tomurcukları hem de hassasiyet daha azdır.” Beslenme tercihlerinde genetik faktörlerin etkisini araştıran bir başka önemli isim ise Columbia Üniversitesi’nden Dr. Charles Zuker... Zuker’in araştırmaları beynin farklı tatları algılamakla sorumlu belirli reseptörlere sahip olduğunu ve bu reseptörlerdeki genetik farklılıkların kişilerin tat tercihlerini etkileyebileceğini gösteriyor. Kısacası genel olarak bakıldığında besinleri beğenip beğenmemizle ilgili olan durum genellikle genetik ya da biyolojik farklılıklardan ileri geliyor. Peki tam olarak hangi yiyeceklerden bahsediyoruz?

Listemizin ilk sırasında mantar var. Bazı insanlar mantarın topraksı, kaygan dokusunu ve etli tadını severken, diğerleri mantarı iştah açıcı bulmuyor. Mantar konusunda işin bir de psikolojik boyutu var. Doğada bulunan bazı türlerin zehirli olduğunun bilinmesi bazı insanlarda tüm mantarlara karşı bir önyargıya yol açabiliyor, böylece dokusunu ve tadını sevmeyen insanlar mantara kapılarını tamamen kapatıyor ve aslında çok faydalı olan besine küçücük bir şans tanımayı reddediyor.

İnsanları ikiye bölen bir başka yiyecek ise kişniş. Bazılarına göre bu ot yemeklere taze ve baharatlı bir tat katarken, diğerlerine göre sabun veya toprak tadı veriyor. Bu, kişnişin tadını nasıl algıladığımızı etkileyen genetik farklılıklardan kaynaklanıyor. Araştırmalar belirli bir genin kişniş tadını bazı insanlar için sabunumsu hale getirdiğini, diğerlerinin ise bu deneyimi yaşamadığını gösteriyor. Galiba avokado da kişniş ile aynı kaderi paylaşıyor!

Zeytin de insanlar arasında kutuplaşmaya neden olan bir besin. Bir Akdenizli için zeytini sevmemek kulağa nasıl tuhaf geliyorsa, ondan nefret edenler için de bu sevgi o kadar abartı! Zira araştırmalara göre zeytin insanların ya sevip ya da nefret ettiği yiyeceklerden biri. Zeytinin tuzlu tadı bazılarında bağımlılık yaparken, diğerleri bu tadı aşırı güçlü buluyor.

Mantar, kişniş, zeytin, avokado ve diğerleri... Bu yiyecekler tatları, dokuları, kokuları veya görünümleri nedeniyle güçlü reaksiyonlar yaratma gücüne sahipler. Tat tercihlerimiz genetik, kültürel ve kişisel deneyimlerimiz tarafından şekillendiği için yiyecekler konusunda belli bir doğru ya da kesin bir yanlış yoktur. Evet, sofralarda fikir ayrılıklarına neden olurlar ama bunun lezzetli bir kutuplaşma olduğunu da kabul etmek gerek!