İSKANDİNAVLARIN UZUN YAŞAM SIRLARI

İ

skandinav ülkeleri basite indirgeyici sadelikleriyle meşhurdur. Gerçekten de bu sadeliği dekorasyondan gastronomiye kadar bölgedeki yaşamın farklı alanlarında görmek mümkün. İsveç’te buna “lagom” deniyor. Bu sözcüğün çeviride tam bir karşılığı olmasa da, genel olarak “yeteri kadar” şeklinde ifade ediliyor. Peki bu ne anlama geliyor? Lagom felsefesine göre her şeyin en iyisi kararında olanıdır; ne kadar kahve içtiğinizden ne kadar egzersiz yapmanız gerektiğine kadar hemen her duruma uyarlanabilir.

İsveçli Dr. Bertil Marklund’un kaleme aldığı İskandinav Uzun Yaşam Rehberi: 10 Yıl Daha Fazla Yaşamak İçin 10 İpucu isimli kitap bizi bu felsefeyle tanıştırıyor. Kitabın anlatmaya çalıştığı şey özetle şu: Aşırıya kaçmaya gerek yok, daha mutlu ve sağlıklı bir yaşam için yapmanız gereken değişiklikler küçük ve basittir. Marklund kitabında 10 önemli ipucu veriyor ve yaşam biçimimizin içsel gücümüzü nasıl artıracağını anlatıyor. Alışkanlıklarımız sağlıklı hâle geldikçe keyifle geçireceğimiz sağlıklı yılların sayısı da artar mı? Marklund’a göre cevap kesinlikle “evet.”

Şimdi gelin, Dr. Bertil Marklund’un uzun yaşamın sırrı olarak sunduğu 10 ipucuna ve kitapta yer alan başlıklara yakından bakalım.

1. Hareket vücudu canlandırır: Fiziksel aktivitenin vücudu gençleştirdiğini ve yaşam süresini uzattığını belirten Marklund, en iyi üç aktiviteyi ise şöyle sıralıyor: Yürüyüş, bahçe işleriyle uğraşmak, camları silmek, alışverişe çıkmak gibi günlük egzersizler; kardiyo egzersizi; güç ve esneklik egzersizi. “Ne kadar egzersiz yapmalıyız? sorusunun cevabı ise “az ve sık.”
2. İyileşme zamanı: İkinci ipucu stresin sağlığa olan zararlarını konu alıyor. Daha az stresli olmanın sağlığa iyi geldiğinin bilimsel olarak kanıtlandığını hatırlatan Marklund, “Yaşam hayatta kalmaktan ibaret değil, asıl mesele gelişebilmek” diyerek herkese omuzlarını gevşetmeyi tavsiye ediyor.

3. Uyku güçlendirir: “İyi bir gece uykusu sağlığımızı ve bir sonraki gün için iş yapma kapasitemizi geliştirir. Uyku bizi dinlendirir, odaklanmamızı ve yeni şeyler öğrenmemizi kolaylaştırır.” Üçüncü ipucu iyi uykuya giden yolda neler yapılması gerektiğini anlatıyor.
4. Kararında güneş: En iyi D vitamini kaynağı olan güneşten nasıl yararlanmak gerekir? Kararında güneş almak için yapılması elzem olan şeyler nelerdir? Güneşlenirken nelere dikkat edilmelidir? Cevaplar bu ipucunda!

5. Sağlıklı beslenin: Marklund yaşamsal bağışıklık sistemimizi güçlendiren, enflamasyona karşı koruyan, hatta enflamasyonu engelleyen gıdaları şöyle sıralıyor: Antioksidanlar, doğru miktarda omega-3 ve omega-6, glisemik endeksi (GI) düşük gıdalar, lif ve probiyotikler. Bu gıdaları ayrı başlıklar altında detaylı bir şekilde inceleyen Marklund, başka sağlıklı beslenme tavsiyeleri de veriyor ve özetle şunu söylüyor: “Bol bol sağlıklı şeyler tüketin, gerisi hallolur.”
6. Doğru içeceği seçin: Günlerce yemek yemeden durabileceğimizi ancak su ve diğer sıvılar olmadan yalnızca birkaç günü sıkıntısız atlatabileceğimizi hepimiz biliyoruz. Marklund günlük önerilen sıvı miktarının 1,5 litre olduğunu söyleyerek odak noktasını doğru içeceğin nasıl seçileceğine çeviriyor.

7. Kilonuzu kontrol altında tutun: Marklund kilo verip ideal kilomuzu korumanın ancak yaşam biçimimizi değiştirerek, sağlıklı yemek alışkanlıkları edinerek ve egzersiz yaparak mümkün olduğunu söylüyor ve ekliyor: “Zayıf olmak için mücadele etmenize gerek yok ama fazla kilolu olmamak ömrünüze ömür katar.”
8. Ağız sağlığı, vücut sağlığıdır: Diş çevresindeki enflamasyonun damar sağlığıyla ilgili hastalıklarla bağına dikkat çeken Marklund, diş sağlığını korumanın önemine vurgu yapıyor: “Dişetlerinizin sağlıklı olmasının yaşam sürenize altı yıl eklediği tahmin ediliyor.”
9. İyimser olun: Bu bölümde “İyimserler neden uzun yaşar?”, “İyimser ya da kötümser olmayı ne belirler?”, “İyimser olabilir misiniz? Eğer öyleyse, nasıl?” başlıkları altında bardağın dolu tarafını görmenin uzun yaşama faydaları anlatılıyor.
10. Birbirimize ihtiyacımız var: “Dengeli bir varoluşun özünde aile, arkadaş grupları ve iş arkadaşlarıyla iyi ilişkiler yatar. Fakat önemli olan arkadaş ya da sosyalleşmenin niceliği değil, niteliğidir. Az ama öz ilişkiler, sık görüşülen ama zayıf olanlardan çok daha iyidir.” Marklund’un bu bölümde verdiği en önemli tavsiyelerden biri ise enerji hırsızlarından uzak durmamız gerektiği!

İskandinav Uzun Yaşam Rehberi: 10 Yıl Daha Fazla Yaşamak İçin 10 İpucu, Epsilon Yayınları, Çeviri: Müge Hestbaek